W demokratycznych społeczeństwach edukacja obywatelska wspiera uczniów w stawaniu się aktywnymi, świadomymi i odpowiedzialnymi obywatelami, którzy są zdolni do podejmowania odpowiedzialności za siebie i innych na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym.[1]
Szkoła nie może dobrze funkcjonować bez aktywności uczniów, podobnie jak demokracja – bez uczestnictwa obywateli. Ale kompetencji społecznych
i obywatelskich nie da się zdobyć słuchając, gdy o nich mówi nauczyciel czy rodzic. Aby je w sobie wykształcić, trzeba naprawdę coś zrobić – samodzielnie. To w szkole młodzi ludzie uczą się współdziałania, planowania zadań i odpowiedzialności za ich wykonanie. To właśnie szkoła stanowi główną scenę życia publicznego, gdzie mogą przygotować się do pełnienia obywatelskich ról, które wszyscy (bez wyjątku!) będą w mniejszym lub większym zakresie pełnić.
Szkolny budżet partycypacyjny (inaczej obywatelski) to idealne narzędzie służące edukacji obywatelskiej, które niesie korzyści dla całej społeczności szkolnej. Nie tylko ulepsza przestrzeń i funkcjonowanie szkoły lecz także rozwija wszystkich, którzy się w niego zaangażują. To lekcja współdecydowania o szkole oraz współodpowiedzialności za nią.
Udział w szkolnym budżecie partycypacyjnym to także wyjątkowa okazja, by zaszczepić w uczniach i uczennicach ducha samorządności, poczucia wpływu na to, jak szkoła funkcjonuje i co się w niej dzieje, oraz przekonanie, że warto się angażować. Wyjątkowość szkolnego budżetu partycypacyjnego polega też na tym, że łączy różne grupy w społeczności szkolnej, integruje i uczy współpracy z rówieśnikami, ale też nauczycielami czy pracownikami administracyjnymi.[2]
Etapy wdrożenia SBP:
- Powołanie zespołu roboczego i stworzenie regulaminu.
- Generowanie pomysłów
- Pisanie i składanie projektów
- Weryfikacja projektów
- Promocja projektów
- Wybór projektów
- Ogłoszenie wyników i realizacja zwycięskich projektów
- Ewaluacja szkolnego budżetu
Jako Stowarzyszenie Moc Radości w Jodłówce mamy tę ogromną przyjemność wdrażać SBP w ramach projektu pn. Szkolny budżet partycypacyjny realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG, w trzech szkołach podstawowych tj. Publicznej Szkole Podstawowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Jodłówce (Gmina Rzezawa), Zespole Szkół Gminnych im. H. Sienkiewicza w Bogucicach (Gmina Bochnia), i Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Jadownikach (Gmina Brzesko).
Zachęcamy całe społeczności szkolne do udziału i wprowadzania dzięki SBP upragnionych zmian w swoich szkołach oraz zapraszamy wszystkich zainteresowanych do obserwowania efektów naszego projektu.
Naprawdę warto.
[1] Edukacja obywatelska w szkołach w Europie 2017. Raport Eurydice
[2] Szkolny budżet partycypacyjny – wskazówki dla początkujących, Warszawa 2019, Fundacja Ple Dialogu i Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”
