Życiorys 1868-1897
Urodził się 1849 w Kumelanach koło Suwałk . W latach 1868-1872 uczęszczał do szkoły Rysunkowej w Warszawie.
Jego nauczycielami byli Konstanty Hegel [rzeźba] oraz
Rafał Hadziewicz [malarstwo]. Odbywał naukę także w pracowniach Faustyna Cenglera i Andrzeja Pruszyńskiego.
W latach 1872-1878 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Uczelnię ukończył odznaczony złoty medalem. W latach 1878-1883 przebywał we Włoszech. Pózniej wyjechał do Francji, a następnie do Niemiec.
Życiorys 1897-1931
W 1897 wrócił do Warszawy. Otrzymał wówczas po
Bolesławie Syrewiczu pracownię na Zamku Warszawskim.
W roku 1901 otworzył fabrykę odlewów. W latach 1904-1915
był profesorem i dyrektorem Szkoły Rysunkowej w Warszawie (uczył modelowania), a od 1906 honorowym
dyrektorem warszawskiego Muzeum Sztuk Pięknych. Był także członkiem korespondentem krakowskiej Akademii Umiejętności, honorowym profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, a od roku 1924 roku dyrektorem prywatnej Szkoły Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona w Warszawie.
Zmarł 21 października 1931, a jego pogrzeb odbył się 24 października 1931.
Twórczość
Weloński tworzył główne kompozycje o tematyce alegorycznej, religijnej, nagrobki oraz portrety. W Krakowie na Plantach stoi pomnik jego autorstwa przedstawiający Bogdana Zalewskiego (Bojana). Natomiast na zachodniej ścianie Kościoła Mariackiego wmurowana jest płyta-płaskorzeźba upamiętniająca 200-lecie Wiktorii wiedeńskiej, a w północnej nawie tego samego kościoła znajduje się epitafium Pawła Popiela. W Katedrze Wawelskiej, w kaplicy Szafrańców znajduje się nagrobek kardynała Jerzego Radziwiłła z 1904 roku. Jednym z najszerzej znanych dzieł Welońskiego jest rzeźba Gladiator.
Pierwszy jego model powstał w 1880 w Rzymie. Rzeźba przedstawiająca figurę gladiatora rzymskego ujętego w chwili wychodzenia na arenę, z uniesionym ramieniem, a na postumencie ma wyryty napis: „Ave Caesar! Morituri te salutant” (Bądź pozdrowiony Cezarze! Idący na śmierć cię pozdrawiają). Następnie rzeźbę tę kopiowano w różnej skali i z różnych materiałów. Można ją oglądać m.in. w parku Ujazdowskim w Warszawie (odlew z brązu)[2] i Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w krakowskich Sukiennicach (zob. Gladiator). Wykonana w marmurze rzeźba eksponowana jest obecnie w sali kinowej w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie[2].
Od roku 1901 do 1912 artysta pracował nad 14 monumentalnymi rzeźbami przedstawiającymi stacje Drogi Krzyżowej, które są w pobliżu klasztoru jasnogórskego w Częstochowie.
Autor referatu: Kacper Rzepecki kl. V, PSP Jodłówka
Materiał opracowano na potrzeby realizacji projektu KULTURA??? NIEZŁA SZTUKA!!! sfinansowanego przez Fundację PZU.
