Stanisław Wyspiański żył w latach 1869 – 1907.
Urodził się w Krakowie, z którym związany był przez całe życie.
Ojciec Franciszek był rzeźbiarzem i fotografem. W wieku 7 lat zmarła mu matka a ojciec nie mógł się nim zaopiekować. Młody Wyspiański trafił do wujostwa gdzie został wychowany. Stankiewiczowie byli ludźmi o wysokiej kulturze. W swoim domu gościli wielu sławnych artystów, między innymi: Jana Matejko, Władysława Łukasiewicza i wielu innych.
Młody Wyspiański kształcił się w gimnazjum Św. Anny w Krakowie gdzie bardzo dużą uwagę przywiązywano do historii Polski i literatury polskiej. Po ukończeniu gimnazjum Wyspiański zapisał się na wydział filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uczestniczył tam w wykładach z historii, literatury, historii sztuki. Rozpoczął również studia malarskie w szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. W tym czasie brał udział w wykonaniu polichromii w Kościele Mariackim zaprojektowanej przez Jana Matejko.
Gdy artysta skończył studia udał się w podróż po Europie. Jego trasa prowadziła przez Italię, Szwajcarię, Francję, Niemcy i Pragę. W tym czasie wiele malował ale uwagę artysty coraz bardziej zaczął przykuwać teatr. Uczęszczał do opery, interesował się tragedią antyczną i dramatami Szekspira. Wyspiański zaczął wówczas pisać własne dramaty m.in. Królowa Polskiej Korony, Legendy, Daniel, Melegra i Warszawianka, która przyniosła mu szerszy rozgłos i zapoczątkowała serię dramatów narodowych.
Artysta pod koniec lat 90 XIX w. zaprojektował i częściowo wykonał polichromię w restaurowanym kościele Franciszkanów oraz witraże: bł. Salomei i Św. Franciszka oraz Boga Ojca Stań się. Wyspiański zdobył nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności za pejzaże z Kopcem Kościuszki.
Mając 31 lat poślubił chłopkę Teodorę Pytoń. Przed ślubem urodziła im się córka Helenka i syn Mieczysław a później Stanisław.
W 1900 roku artysta wziął udział w weselu swojego przyjaciela poety Lucjana Rydla w Bronowicach Małych. Na podstawie tego wydarzenia powstał słynny dramat Wesele, które przyniosło mu sławę i uznanie. W 1906 roku Wyspiański został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Wyspiański chorował przez wiele lat na nieuleczalną wtedy chorobę kiłę. Zmarł w 1907 roku i został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.
Jego dorobek artystyczny obejmuje: malarstwo – pastele, obrazy olejne, rysunki – autoportrety Portret artysty z żoną, portrety Śpiący Jaś, Główka Helenki, z widokami Krakowa Plany o świcie, Zakola Wisły, czy też przedstawiające rośliny; projekty witraży i malowideł, projekty mebli i wnętrz, projekt zabudowy Wawelu oraz liczne dramaty i wiersze.
Autor: Wiktoria Kozub kl. V, PSP w Jodłówce
Materiał opracowano na potrzeby realizacji projektu KULTURA??? NIEZŁA SZTUKA!!! sfinansowanego przez Fundację PZU.
