KULTURA??? NIEZŁA SZTUKA!!! – z cyklu wielcy Polacy XIX i XX wieku – LEON WYCZÓŁKOWSKI

12 komentarzy

L. Wyczółkowski

Urodzony 11 kwietnia 1852r. Zmarł 27 grudnia 1936r.

Życiorys

Leon Wyczółkowski – malarz i grafik, urodził się w Hucie Miastkowskiej, niewielkiej miejscowości położonej w powiecie garwolińskim, 11 kwietnia 1852 roku licząc według obowiązującego wówczas na terenie zaboru rosyjskiego kalendarza juliańskiego. Jednak w krakowskim archiwum parafii św. Floriana zachował się akt małżeństwa zawartego w 1916 roku z Franciszką Panek, w którym przy dacie urodzin artysty widnieje zapis 24 kwietnia. Dokument sporządzony został w oparciu o kalendarz gregoriański, którym posługiwano się od dawna w większości krajów europejskich. Pod koniec życia w latach 1934-1936 prowadził katedrę grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zmarł 27 grudnia 1936 roku na zapalenie płuc. Zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany w pobliżu ukochanego Gościeradza – na cmentarzu parafialnym we Wtelnie.

 

Twórczość:

Twórczość Wyczółkowskiego cechowała wszechstronność, tworzył w różnych technikach: oleju, akwareli, tuszu, temperze, pastelu, ołówku i w grafice. Najczęściej wybierał proste motywy związane z plenerem (np. pejzaże tatrzańskie). Z licznych podróży po Polsce artysta przywoził płótna z panoramicznymi ujęciami wielu miast, m.in. Krakowa, Torunia, Lublina czy Sandomierza. Fascynowała go również sztuka Dalekiego Wschodu. Dzieła Leona Wyczółkowskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w WarszawieKrakowiePoznaniuKielcachWrocławiuBydgoszczy oraz we wszystkich muzeach polskich posiadających zbiory malarstwa, rysunku i grafiki polskiej, jak również poza granicami kraju. Do ważniejszych jego dzieł należą:

Orka na Ukrainie

 „Orka na Ukrainie”

technika / materiał: olej, płótno
wymiary: 73 × 121,5 cm
opis: Orka jest jednym z obrazów Wyczółkowskiego malowanych w latach dziewięćdziesiątych XIX w. na Ukrainie, w których najbardziej zbliżył się on do założeń francuskiego impresjonizmu. Przedstawiony motyw rodzajowy stanowi w istocie czyste studium koloru i światła, ukazując zjawisko niwelowania barw tzw. lokalnych, pod wpływem promieni słonecznych. Malarz, posługując się głównie kolorami czystymi, występującymi w analizie spektralnej promienia świetlnego i stosując metodę melanżu optycznego (polegającej na kładzeniu obok siebie drobnych plamek pigmentu, które zlewają się w oku widza) uzyskał efekty zgodne ze współczesnymi odkryciami w dziedzinie optyki, psychofizjologii widzenia i teorii barwy. W przeciwieństwie jednak do jednej z kardynalnych zasad impresjonizmu nakazującej chwytać ulotne zjawiska natury malując alla prima, stworzył obraz w pracowni, na podstawie studiów wykonanych w plenerze. Wacława Milewska

Następnym jego dziełem jest obraz pt.: „Alina”

alina

Prezentowany obraz „Alina” został namalowany w stosunkowo wczesnym okresie życia artysty. Jednocześnie można go traktować jako dzieło powstałe na przełomie artystycznych etapów w twórczości malarza. W baśniowej wersji „Aliny” można dostrzec nawiązania do obrazów Johna Everetta Millaisa  „Ofelia” z 1852 roku czy Paula Delaroche „Męczennica chrześcijańska” z 1855 roku. Obraz ten zajmuje wyjątkowe miejsce w dorobku malarza. W podobnej konwencji fantastycznej nie został powtórzony przez artystę. Inspiracje „Balladyną” Słowackiego zaowocowały szkicem ołówkowym zabitej Aliny. Co ciekawe, motyw ten pojawia się w innym dziele malarza zatytułowanym „Obrazek, jakich wiele” z 1883 roku. Scena rodzajowa przedstawia młodą parę przyglądającą się wizerunkowi Aliny w ujęciu fantastycznym. Temat z dramatu Słowackiego pojawia się w twórczości Wyczółkowskiego dopiero w 1930 roku.

PEJZAŻ Z JAREMCZA

Wymiary: 37.5 cm x 66.5 cm

pejzaż

Technika wykonania obrazu to: pastel, akwarela, karton. Na Huculszczyznę, do Jaremcza i Worochty, Wyczółkowski wyjeżdżał w latach 1910-1911. Przywiózł stamtąd cykl malowanych pastelami pejzaży i materiały do graficznej „Teki Huculskiej”. Swój wyjazd wspominał po latach: „ Byłem czarowany. Te wsie na tle lasu. …60 rzeczy z Jaremcza, Jabłonki, Worochty. Siedziałem tam wiosnę i lato. …Motyw z Jaremcza, pastel, 1911 …pejzaże, akwarele barwne, a na to pastel. Trzeba wiedzieć jak te kolory łączyć, np. na czerwonym tle zielonym kolorem.”(Leon Wyczółkowski. Listy i wspomnienia [oprac. M.Twarowska] Wrocław .

 Naszym zdaniem Leon Wyczółkowski był bardo utalentowanym artystą i jego dzieła są ładne, ponieważ w sposób realistyczny oddają rzeczywistość. Gama kolorystyczna w jego dziełach była różnorodna, wspaniale oddawał nastrój obrazu, dobierając do nich odpowiednie kolory. Obrazy o tematyce smutnej zwykle zawierają barwy zimne, natomiast obrazy o tematyce wesołej mają przewagę kolorów ciepłych, jaskrawych.

Autorki:Wiktoria Ostruszka, Kamila Bratek  – kl. VI – PSP w Jodłówce

 

Materiał opracowano na potrzeby realizacji projektu KULTURA??? NIEZŁA SZTUKA!!! sfinansowanego przez Fundację PZU.